راهبردها و راهكارهاي جذب جوانان به مسجد
راهكارهاي جذب جوانان به مسجد
در يك جامعه اسلامي مي‌بايست نوجوانان و جوانان از نگرشي مثبت و خوشايند نسبت به اماكن مقدس همچون مساجد برخوردار باشند، مسجد بايد احساسات و خاطره‌هاي زيبا و به ياد ماندني را براي جوانان تداعي كند.«جوان بايد در محيطي برود كه براي خواندن نماز تشويق شود و اين به تجربه ثابت شده است كه اگر به مسجد نرود و در كنار ديگران نباشد و در جمع قرار نگيرد به اين كار تشويق نمي‌شود چون كه حضور در جمع مشوق انسان است».
خانه خدا يعني مسجد است كه جوان را به اجتماعي آشنا مي‌سازد كه آنان را هدفي مقدس جمع كرده است و همه براي سالم بودن و بهتر شدن و بندگي حق در آنجا جمع شده‌اند. مسجد روح ديني را از فردي كه متدين است به فردي كه مي‌خواهد متدين شود منتقل مي‌نمايد. «مسجد مي‌تواند يكي از مراكز مهم انس و الفت با دين و نماز باشد و بزرگان ما كه با مسجد در ارتباط هستند بايد بدانند كه مسجد را نسل آينده و جوانان امروز پر مي‌كنند»
الگو پذيري جوانان
«براي ايجاد تربيت ديني در جوان عوامل زيادي دخالت دارند كه اسوه سازي و همانند سازي فرد با الگو و اسوه، يكي از عوامل مهم تربيتي محسوب مي‌شود. جوان بايد با كسي همانند سازي كند كه با او پيوند عاطفي برقرار نمايد. هر چقدر پيوند عاطفي بين مربي و متربي بيشتر باشد متربي خصوصيات بيشتري از الگو را دروني مي‌كند»
جوانان عميقاً نسبت به رفتار الگوهاي مطلوبشان علاقمند و كنجكاو هستند و در سر انديشه باز نمايي چنان رفتاري را پرورش مي‌دهند. هر قدر الگوهاي بزرگسال براي جوان مطلوبتر و محبوبتر باشند ميزان تاثير پذير بيشتر و پايدارتر مي‌شود. جوانان رفتار الگوهاي مطلوبشان را بسيار دوست مي‌دارند و مايلند كه با آنها همانند سازي كنند به صورت ارادي و غير ارادي تلاش مي‌كنند كه رفتاري نظير رفتار آنها داشته باشند و يا به گونه اي بينديشند بگويند و عمل نمايند كه مورد توجه تائيد آنها باشد.
«الگو سازي شخصيت جوانان بر پايه دو عامل است:
1- ارائه الگوي رفتاري شايسته و پذيرفته شده خود به او
2- تشريح و ارايه الگوهاي مورد انتظار جامعه»
بيشتر جوانان علاقه زيادي به ورزشكاران دارند و آنها را الگوي خود قرار مي‌دهند «حضور چهره‌هاي درخشان ميادين ورزشي در مساجد در احياء مساجد و ترغيب جوانان به آن بسيار موثر است»
نقش مدرسه
«مدرسه را به دليل دارا بودن فضاي مطلوب براي آموزش مفاهيم ميتوان بهترين مكان براي تعليم فلسفه نماز جماعت و مسجد دانست». «نقش مدرسه در برنامه ريزي گروهي و فعاليت‌هاي مشاركتي نوجوانان از جمله برنامه‌هاي مذهبي در گرايش او به نماز موثر مي‌باشد چون جوان روحيه استقلال طلبي دارد و به خاطر همين موضوع بهتر است از او در فعاليت‌هاي مذهبي مدرسه بهره گرفته شود.»
نقش معلم
نيايش نياز دروني انسان است و بروز اين نياز نيز اجتناب ناپذير است. هنر مربيان و معلماني كه مي‌خواهند چنين رفتاري را به تناسب نيازمندي انسان در افراد فرهنگ سازي نمايند آن است كه زيباترين شكل و شيوه آموزش چنين رفتاري را متناسب با رغبت‌هاي فراگيران جستجو نموده و بر اساس آن اقدام نمايند.
اگر معلمان بتوانند بسياري از رفتارهاي مطلوب از جمله شركت در مساجد و نماز جماعت را به طور غير مستقيم و يا ضمني از طريق بهره گيري از وجود الگوهاي رفتاري در نوجوانان به وجود آورند فوق العاده موثر و ارزشمند خواهد بود. در يادگيري ضمني و يا مشاهده اي به جهت آنكه يادگيرنده آگاهانه و داوطلبانه به موضوع يا رفتار خاصي دقت مي‌كند از نگرش مثبت و انگيزه قوي برخوردار است.
در يادگيري مشاهده اي ويژگي‌هاي الگو براي جوانان فوق العاده حائز اهميت است. نماز خواندن در مساجد نيز رفتاري است كه ابتدا آن را از طريق مشاهده آموخته و احساس خاصي نسبت به آن پيدا كرده‌اند.
نقش خانواده در جذب جوانان به مساجد
«اغلب رفتارهاي اساس بر انسان يادگيري استوار است و اولين و مهم‌ترين پايگاه يادگيري كانون خانواده است زيرا خمير مايه شخصيت انسان در خانواده تكوين مي‌يابد و نگرشها و رغبت‌ها و رفتارهاي خوشايند و نا خوشايند نسبت به پديده‌هاي مختلف از خانه سرچشمه مي‌گيرد». «كانون خانواده اولين و بهترين مدرسه اي است كه نسل‌هاي جوامع بشري و جوانان از آنجا رشد مي‌يابند».
پدر و مادر اگر نسبت به نماز جماعت در مساجد حساسيت نشان دهند تاثيرگذاري و درون سازي گفتارشان به مراتب بيشتر از زماني است كه تنها با گفتار و اجبار فرزندان خويش را به خواندن نماز در مساجد وادار سازند. «لحظه‌هاي حساس و پر جاذبه رفتار پدر و مادر در ايجاد فضاي دوستانه، صميمي و دلنشين عاطفي در مواجهه با فرزندان سبب مي‌گردد كه آنان بدون زحمت رفتار مورد علاقه خود را مورد توجه و تقليد آگاهانه قرار دهند»
«خانواده مي‌تواند جوانان و فرزندان خود را به عضويت در تشكيلات گروهي در سير مذهب و عبادت نماز جماعت دعوت كند و هم چنين مي‌تواند جوانان خود را در اردوها و برنامه‌هاي يك روزه مذهبي ثبت نام نمايد تا در آن اردوها زندگي اسلامي مورد اجرا و عمل گزارده شود و نماز جماعت و گروهي برگزار گردد».
نقش مسجد در جذب جوانان
تا كنون آن طور كه انتظار مي‌رود در جامعه اسلامي ما از ظرفيت و قابليت بالفعل و بالقوه مساجد در تعليم و تربيت و شكوفايي شخصيت استفاده نشده است. «مسجد در طول تاريخ اسلام هم مركب هدايت بوده و هم جوانان و جوامع را از خطر سقوط بازداشته است».
رفتن به مسجد آثار و فوايد روحي و اخلاقي و اعتمادي و اجتماعي بسياري دارد كه از آن جمله اين است كه مسلمان احساس تنهايي و بي كسي نمي‌كند و هم اينكه با طرح مشكلات خويش از ديگران كمك مي‌جويد و در حل مشكلات ديگران نيز مشاركت مي‌نمايد. ديگر آنكه به احساس تعلق به گروه و جمع كه يك نياز روحاني و رواني است پاسخ داده مي‌شود و اگر تشكيلات رهبري مساجد باز نگري و سازماندهي درست شود مسجد به كانوني بسيار جاذب و فعال براي تجمع جوانان تبديل مي‌شود و فرد با شركت در نماز جماعت از حالت فرديت كه همراه با غرور و تكبر است بيرون آمده و مي‌تواند يك عضو فعال محل و شهر، كشور خود بشود.
از جمله عوامل موثر در مساجد براي جذب جوانان دو عامل را ميتوان نام برد. 1- متوليان مسجد 2- امام جماعت مسجد.
تعامل بين خانه، مدرسه و مسجد
يكي از عوامل موثر در تكوين شخصيت علمي و معنوي جوان ايجاد هماهنگي و همكاري مثبت و سازنده بين خانه، مدرسه و مسجد مي‌باشد. پيوند و ارتباط نزديك خانه مدرسه و مسجد با يكديگر در واقع پيوند استوانه‌هاي تربيت صحيح و منطقي است.
امروزه لازم است مدارس يك علاقه واقعي و باطني براي حضور مستمر در ارتباط نزديك جوانان و دانش آموزان با مساجد در آنان ايجاد كنند. لازم است همه تلاش دست‌اندر كاران تعليم و تربيت بر اين باشد كه پيوندي واقعي بين خانه، مدرسه و مسجد ايجاد گردد.
با اين گونه پيوند هم خانه به فضايي اسلامي و ارزش‌هاي معنوي تبديل مي‌شود و هم مدرسه نقش سازنده و هدايتگري در زمينه ارزش‌هاي ديني مي‌يابد. از اين رو با هماهنگي و يكساني فضاي حاكم و ارزش‌هاي معنوي و ديني درخانه و مدرسه بسياري از تعارضات و مشكلاتي كه ممكن است براي جوانان در نتيجه نا هماهنگي بين خانه و مدرسه و مسجد ايجاد شود بر طرف مي‌گردد و اين پيوند بايد مستمر باشد نه قطعي و وابسته به شرايط خاص.
اين گونه كارها بس پيچيده است و با چند بار بردن دانش آموزان به مسجد و حضور فيزيكي آنان نمي‌توان به نتايج مطلوب و رضايت بخش رسيد.
فرهنگ انس به مسجد به عنوان يك حركت ارادي، آگاهانه و مستمر بايد در نظام تربيتي خانه مدرسه و مسجد به عنوان يك اصل مهم تربيتي مد نظر قرار گيرد. در تربيت جديد اين حقيقت پذيرفته شده است كه آموزش و پرورش مدرسه بدون همكاري آگاهانه و فعالانه خانواده نتيجه مطلوب نخواهد داد.
اگر اين مثلث تربيتي ( خانه، مدرسه و مسجد) در برنامه‌ها و روش‌ها هماهنگي لازم را نداشته باشند در روند رشد يعني جوان اختلال به وجود خواهد آمد كه اولين عارضه است.
روش‌هاي جذب جوانان به سوي مسجد
1- روش‌هاي آگاهي بخش، امر به معروف ، ارشاد
2- روش‌هاي عاطفي چون روش رحمت، تحريك عواطف و روش همراهي
3- روش‌هاي جلب چون پذيرفتن، احترام، تكريم و تفخيم.
4- روش‌هاي خير خواهانه چون نصيحت، وعظ و حكمت
5- روش‌هاي اقناعي چون استدلال، وعظ و حكمت
6- روش‌هايي چون تشريح و تحليل، محاوره و گفتگوي آزاد
7- روش‌هاي برانگيزاننده چون تحسين، تائيد، تشكر، سپاس، ترغيب، پاداش، انعام.
8- روش‌هاي اميد ساز چون وعده، رجا، بشارت.
صحبت پيرامون جذب جوانان به سمت مسجد در مقال كوتاه و مجال اندك نمي‌گنجد و بر هر صاحب قلمي فرض است كه در اين وادي دست به قلم برده آثاري ارزشمند و مفيد خلق كنند و كاستي‌ها و نقايص اين كمينه را جبران نمايند.
نظرات شما عزیزان:
[ شنبه 13 مهر 1392برچسب:تعلیم و تربیت , جوانان , مساجد , رابطه جوانان و مساجد , خانه , مدرسه , شخصیت , نوجوان , مقالات , آثار بسیجیان مرودشتی , معرفی بسیجیان صاحب اثر, مرودشت , بسیجیان مرودشت , خبر مرودشت , اخبار مرودشت , خبرنگاران مرودشت,
] [ 16:9 ] [ رضا مردانه ( عمار رهبری) ][
